Την κοινωνική συμφωνία για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας στην Ελλάδα, που υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης και των εθνικών κοινωνικών εταίρων, παρουσίασε η Υπουργός Νίκη Κεραμέως σε συνέντευξη Τύπου στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Παρόντες ήταν οι εκπρόσωποι των εθνικών κοινωνικών εταίρων: κ.κ. Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ), Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ), Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρος Καφούνης (ΕΣΕΕ), Γιάννης Παράσχης (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ).
«Είναι μια ιστορική συμφωνία – όχι μόνο γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει ξαναγίνει στη χώρα μας, αλλά κυρίως γιατί η Συμφωνία δημιουργεί πλαίσιο συνεργασίας με ξεκάθαρους κανόνες, παρέχοντας σταθερότητα και ασφάλεια για όλους και σηματοδοτεί την αφετηρία μιας νέας εποχής για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας στην Ελλάδα.
Σύντομα, πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις, με σημαντικά οφέλη τόσο για εκείνους όσο και για τις επιχειρήσεις.
Για τους εργαζόμενους, αυτό σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, καθώς μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους όρους εργασίας. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας.
Για τις επιχειρήσεις, σημαίνει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στο ανθρώπινο δυναμικό, περιβάλλον με σαφείς κανόνες χωρίς συνεχείς διαπραγματεύσεις, περιβάλλον που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού», δήλωσε η κα Κεραμέως.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, αυτή είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια συμφωνία φέρει την υπογραφή όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων και της Πολιτείας, ενώ ταυτόχρονα τίθεται τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς.
Οι τρεις βασικοί άξονες της κοινωνικής συμφωνίας
Οι διαβουλεύσεις διάρκειας επτά μηνών μεταξύ του Υπουργείου και των εθνικών κοινωνικών εταίρων οδήγησαν στην υπογραφή της συμφωνίας, η οποία κινείται σε τρεις βασικούς άξονες:
Ο πρώτος άξονας αφορά στη διευκόλυνση της επέκτασης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από Συλλογικές Συμβάσεις. Στην κατεύθυνση αυτή:
- μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης από 50% σε 40%
- δημιουργείται νέα δυνατότητα για επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων, καθώς το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται όταν η Συλλογική Σύμβαση συνυπογράφεται από τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους
- δίνεται η δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας επικουρικά, εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα επέκτασης
Επιπλέον, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών εγγραφής στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ), ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή σε αυτά και, κατά συνέπεια, η δυνατότητα επέκτασης των Συλλογικών Συμβάσεων.
Ο δεύτερος άξονας αφορά στην πλήρη προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Με τον τρόπο αυτό, ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας.
- Όλοι οι όροι μιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της
- Αρχικά, δίνεται παράταση τριών μηνών στην ισχύ της
- Μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου, όλοι οι όροι της Συλλογικής Συμβάσης Εργασίας συνεχίζουν να ισχύουν μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας
- Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια και επαναφέρεται το προ-μνημονιακό καθεστώς πλήρους μετενέργειας
- Επιπλέον, καλύπτονται και οι νεοπροσλαμβανόμενοι εργαζόμενοι κατά την τρίμηνη παράταση
Ο τρίτος άξονας αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών.
- Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ.
- Προβλέπεται μηχανισμός προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και Διαιτησία από τριμελή επιτροπή στον Ο.ΜΕ.Δ.
- Καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ. για γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης
Οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις
Όπως αναφέρθηκε, η κοινωνική συμφωνία συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, καθώς οδηγεί στη σύναψη και επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, δημιουργεί ένα ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων ακόμα και μετά τη λήξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, προστατεύει τους νεοπροσλαμβανόμενους, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω αύξηση μισθών και παροχών, ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό και διασφαλίζει τη νομιμότητα με σαφή προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και κατά την επέκτασή τους.
«Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι η κοινωνική συμφωνία, πέρα από τα οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, αποδεικνύει στην πράξη ότι οφείλουμε να συζητάμε, ότι μπορούμε, μέσα από τον διάλογο, να καταλήγουμε σε συμφωνίες που ωφελούν όλα τα μέρη: εργαζόμενους, εργοδότες, ολόκληρη την κοινωνία. Θέλω για μια ακόμα φορά να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των εθνικών κοινωνικών εταίρων για την εξαιρετική συνεργασία και την πολύτιμη συνεισφορά τους στην επίτευξη της Συμφωνίας. Ξεχωριστές ευχαριστίες στον κ. Γενικό Γραμματέα Νίκο Μηλαπίδη, που ηγήθηκε της πρώτης κρίσιμης φάσης της διαπραγμάτευσης με όλα τα τεχνικά κλιμάκια των εθνικών κοινωνικών εταίρων και συμμετείχε ενεργά και στη δεύτερη φάση. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μας, γιατί ο οδικός χάρτης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας δεν αποτελεί μονομερή απόφαση της κυβέρνησης, αλλά το προϊόν διαλόγου και συμφωνίας ανάμεσα στην Πολιτεία και το σύνολο των εθνικών κοινωνικών εταίρων. Πρόκειται για σημαντική κατάκτηση και ταυτοχρόνως σημαντική αφετηρία για τη διεύρυνση του κοινωνικού διαλόγου σε όλα τα επίπεδα. Η σημερινή ιστορική κοινωνική συμφωνία αποδεικνύει και κάτι ακόμα: ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν και εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, για να διευρύνουμε αυτά που μας ενώνουν και να περιορίζουμε αυτά που μας χωρίζουν.»
Η έκδοση του σχεδίου δράσης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα πραγματοποιηθεί εντός Δεκεμβρίου, ενώ η κοινωνική συμφωνία θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026.
Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε παρουσία των Υφυπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Άννας Ευθυμίου και Κώστα Καραγκούνη, του Γενικού Γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων, Νίκου Μηλαπίδη και του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Κωνσταντίνου Τσαγκαρόπουλου..
