Νέο φορολογικό νομοσχέδιο: Μειώσεις έως 70% στα τεκμήρια για ακίνητα, αυτοκίνητα και σκάφη

Αλλάζει ριζικά το σύστημα υπολογισμού των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης, βάσει του οποίου περίπου 480.000 φορολογούμενοι φορολογούνται εδώ και δεκαετίες για πλασματικά («τεκμαρτά») εισοδήματα, πέραν όσων δηλώνουν οι ίδιοι ετησίως ως πραγματικά.

Οι αλλαγές περιλαμβάνονται στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση την Τρίτη 07/10, από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη. Το σχέδιο νόμου ενσωματώνει διατάξεις για τη γενική αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος, τη μείωση σε ΦΠΑ και ΕΝΦΙΑ που είχε ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, καθώς και τις προβλεπόμενες μισθολογικές αυξήσεις για ενστόλους και δημοσίους υπαλλήλους από το 2026.

Με βάση το νέο πλαίσιο, το «τεκμαρτό» φορολογητέο εισόδημα που αφορά κατοικίες, αυτοκίνητα και σκάφη υπολογίζεται σημαντικά χαμηλότερα. Έτσι, οι φορολογούμενοι θα μπορούν να το καλύψουν πιο εύκολα, ακόμη και με χαμηλότερα δηλωθέντα εισοδήματα, απαλλασσόμενοι από τα πρόσθετα βάρη και φόρους που πλήρωναν μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι αλλαγές στον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των νοικοκυριών θα ισχύσουν άμεσα, για τα εισοδήματα του 2025, και θα αποτυπωθούν στα εκκαθαριστικά φόρου που θα εκδοθούν την άνοιξη του 2026.

Τι αλλάζει…

Οι «ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης», δηλαδή τα τεκμήρια, ενεργοποιούνται όταν το δηλωθέν εισόδημα είναι χαμηλότερο από το τεκμαρτό, το οποίο υπολογίζεται από την εφορία με βάση την κατοχή ακινήτων, αυτοκινήτων, πισινών, σκαφών ή άλλων στοιχείων με αντίστοιχο κόστος συντήρησης. Ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος προβλέπει πρόσθετο φόρο, που υπολογίζεται στη διαφορά δηλωθέντων και τεκμαρτών εισοδημάτων.

Μετά από δεκαετίες, το σύστημα επανεξετάζεται και εξορθολογίζεται. Με το νέο πλαίσιο, μειώνεται κατά 30% έως 35% το τεκμήριο κατοικίας για όλους τους φορολογουμένους. Παράλληλα, μειώνονται τα τεκμήρια έως και 70% για αυτοκίνητα νέας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (ταξινομημένα από 1.11.2010 και μετά) και για τα σκάφη. Επίσης, εξαιρούνται από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη των 3.000 ευρώ τα εξαρτώμενα τέκνα με δικό τους εισόδημα.

Συγκεκριμένα:

1) Κατοικίες

Το ισχύον καθεστώς οδηγούσε πολλούς φορολογούμενους σε υψηλές τεκμαρτές επιβαρύνσεις, ιδιαίτερα όταν είχαν χαμηλό πραγματικό εισόδημα (π.χ. λόγω κληρονομιάς). Σε αντίθεση με τον ΕΝΦΙΑ, η τεκμαρτή φορολόγηση δεν επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη, αλλά τον κάτοικο του ακινήτου. Δηλαδή, φορολογούνται και οι ενοικιαστές, με βάση το μέγεθος και την περιοχή του ακινήτου.

Πλέον, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης για κατοικίες μειώνεται:

• Κατά 30% για ακίνητα σε περιοχές με Τιμή Ζώνης κάτω από 2.800 ευρώ/τ.μ. Για σπίτια έως 80 τ.μ., ο συντελεστής μειώνεται από 40 σε 28 ευρώ/τ.μ., και η αντίστοιχη μείωση της αντικειμενικής δαπάνης από 3.200 ευρώ σε 2.240 ευρώ. Για κατοικίες 120 τ.μ., η μείωση φτάνει από 5.800 σε 4.040 ευρώ.

Eτήσια αντικειμενική δαπάνη, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας

• Για κατοικίες σε περιοχές με Τιμή Ζώνης από 2.800 έως 4.999 ευρώ/τ.μ., η προσαύξηση του τεκμαρτού περιορίζεται από 40% σε 30%, μειώνοντας την αντικειμενική δαπάνη συνολικά κατά 35%.
• Σε περιοχές με Τιμή Ζώνης άνω των 5.000 ευρώ/τ.μ., η προσαύξηση πέφτει από 70% σε 58%, επίσης οδηγώντας σε συνολική μείωση 35%.
• Για μονοκατοικίες, η προσαύξηση παραμένει στο 20%, αλλά υπολογίζεται πλέον πάνω στις νέες μειωμένες αντικειμενικές δαπάνες. Η έκπτωση 50% για δευτερεύουσες κατοικίες διατηρείται, και αυτή με βάση τα νέα ποσά.

2) Αυτοκίνητα Ιδιωτικής Χρήσης

Στον τομέα των αυτοκινήτων, για οχήματα μετά το 2010, το σύστημα υπολογισμού αλλάζει ριζικά: τα τεκμήρια δεν βασίζονται μόνο στον κυβισμό αλλά και στις εκπομπές CO2.

Μέχρι σήμερα, τα τεκμήρια προέκυπταν αποκλειστικά από τα κυβικά εκατοστά. Επίσης, υπήρχε μείωση του τεκμηρίου ανάλογα με την παλαιότητα (30% για αυτοκίνητα 5-10 ετών, 50% για άνω των 10). Όμως, το κόστος συντήρησης δεν είναι απαραίτητα μεγαλύτερο για τα νεότερα οχήματα, ενώ το ισχύον καθεστώς αποθαρρύνει την αγορά αυτοκινήτων κάτω της δεκαετίας.

Με το νέο σύστημα, τα τεκμήρια βασίζονται στις εκπομπές CO2, όπως και τα τέλη κυκλοφορίας.

• Για οχήματα με εκπομπές έως 122g/km, το τεκμήριο διαμορφώνεται στα 2.000 ευρώ.
• Για μεγαλύτερες εκπομπές, εφαρμόζεται νέα κλίμακα με 30-60 ευρώ ανά γραμμάριο.

Το νέο σύστημα φέρνει μειώσεις:

• έως 70% για καινούρια οχήματα,
• έως 30% για αυτοκίνητα 5-10 ετών,
• έως 50% για άνω της δεκαετίας.

Για ηλεκτρικά οχήματα μηδενικών ρύπων, εφόσον η τιμή προ φόρων δεν υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ, η αντικειμενική δαπάνη παραμένει μηδενική. Για ακριβότερα, περιορίζεται στις 2.000 ευρώ, αντί των 4.000 ευρώ που ισχύουν σήμερα.

3) Σκάφη Αναψυχής

Μέχρι σήμερα, η τεκμαρτή δαπάνη για σκάφη μειωνόταν κατά 15% ή 30% ανάλογα με την ηλικία τους (άνω των 5 ή 10 ετών). Πλέον, θεσπίζεται μείωση 30% και για τα νεότερα σκάφη, καθώς οι δαπάνες συντήρησης δεν είναι σημαντικά αυξημένες σε αυτά.

Παραμένει επίσης η πρόβλεψη ότι οι ετήσιες τεκμαρτές δαπάνες μειώνονται κατά 50% για ιστιοφόρα, όπως και για πλοία που είναι παραδοσιακά ελληνικής κατασκευής (π.χ. τρεχαντήρι, βαρκαλάς, πέραμα, τσερνίκι, λίμπερτυ).